Μία σελίδα του Οδηγού διαταραχών

Ο Οδηγός διαταραχών περιλαμβάνει παρουσιάσεις για αναπτυξιακές διαταραχές.

Ο Οδηγός διαταραχών αναπτύσσεται στο Cloud και διατίθεται με άδεια χρήσης Creative Commons Διανο­μή 4.0 — CC BY-SA 4.0[?]. Μάθετε πώς συντάσσεται.

Σύνδρομο Στοκχόλμης (Stockholm Syndrome)

Εικόνα Άγγελος Κουτουμάνος

Το σύνδρομο περιγράφει το "δεσμό", που αναπτύσσεται μεταξύ απαγωγέα και θύματος. Αφορά τη "συμπάθεια", που δείχνουν να νιώθουν τα θύματα σε μερικές περιπτώσεις απέναντι στους απαγωγείς τους υπό στρεσογόνο επί μακρόν συνθήκη ομηρίας. Το 1973, οπότε περιγράφηκε, αποτέλεσε μεγάλο γρίφο για ιατρούς και δικαστές!

Πήρε το όνομα του από ένα περιστατικό στη Στοκχόλμη, στη Σουηδία, το 1973.

Στο πλαίσιο μίας ληστείας σε τράπεζα, 23 Αυγούστου του 1973 στη Στοκχόλμη, οι απαγωγείς κράτησαν τα θύματά τους σε κατάσταση ομηρίας μέσα στους χώρους της τράπεζας επί έξι συνεχή μερόνυχτα. Στο τέλος της ομηρίας, αρκετά από τα θύματα αντιστάθηκαν στην προσπάθεια των αρχών, να τους διασώσουν (!) και έπειτα - μετά τη σύλληψη των δραστών - αρνήθηκαν να καταθέσουν εναντίον των απαγωγέων τους ή προσφέρθηκαν να ενισχύσουν οικονομικά τον δικαστικό αγώνα τους.

Ο Κλαρκ Όλοφσον με δύο από τις γυναίκες ομήρους στην τράπεζα της Στοκχόλμης


Στη φωτογραφία, ο Κλαρκ Όλοφσον με δύο από τους ομήρους στην τράπεζα της Στοκχόλμης. Τέσσερις όμηροι, τρεις άνδρες και μία γυναίκα, παρέμεναν όμηροι σε ένα σκοτεινό υπόγειο για 131 ολόκληρες ώρες, πεντέμιση ημέρες, στην τράπεζα Sveriges Kreditbank.


Οι αστυνομικοί δοκίμασαν τα πάντα, προκειμένου να ελευθερώσουν τους ομήρους!

Οι αρχές δοκίμασαν να στείλουν ένα σμάρι από μέλισσες μέσα στο χρηματοκιβώτιο, όπου ο Όλσον ήταν κλεισμένος με το συνεργό του και τους ομήρους. Ύστερα από μερικές ημέρες, οι όμηροι άρχισαν να επικρίνουν την αστυνομία για τη σκληρή στάση της και αρνούνταν να απελευθερωθούν. Σε τηλεφωνική συνομιλία της με τον Πάλμε, μια από τους ομήρους επέκρινε τον πρωθυπουργό και είπε ότι δεν φοβόταν καθόλου τον Όλσον. Τελικά, οι αστυνομικοί άνοιξαν μια τρύπα στο χρηματοκιβώτιο και έριξαν μέσα αέρια. Ο Όλσον παραδόθηκε και οι όμηροι ελευθερώθηκαν. Σήμερα, κάποιοι από αυτούς συνεχίζουν τη ζωή τους με άλλο όνομα, νιώθοντας ασήκωτο το βάρος από το σύνδρομο που γεννήθηκε άθελά τους.

Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Nils Bejerot, Σουηδό ψυχίατρο που είχε το ρόλο του συμβούλου της αστυνομίας, κατά τη διάρκεια της ομηρίας, ο οποίος αναφέρθηκε στη συμπεριφορά των θυμάτων ενώπιον τηλεθεατών των καναλιών που μετέδιδαν τις εικόνες, χαρακτηρίζοντας το πρωτοφανές φαινόμενο της ταύτισης των θυμάτων με τους απαγωγείς ως "Σύνδρομο της... Στοκχόλμης".

Στην Αμερική παρόμοιες περιπτώσεις, με το σύνδρομο της Στοκχόλμης, έχουν λάβει χώρα επανειλημμένως.

H Πάττυ Χερστ αμέσως μετά τη σύλληψή της από τις αστυνομικές αρχές.Η πιο γνωστή είναι η υπόθεση της Πάτυ Χέρστ (Patty Hearst) η οποία απήχθη από την οργάνωση "Symbionese Liberation Army". Μερικούς μήνες αργότερα, η 20χρονη Χερστ έγινε συνεργός των απαγωγέων της σε ληστεία τράπεζας. Όταν συνελήφθη αρνήθηκε τις κατηγορίες συμμετοχής στην τρομοκρατική οργάνωση. Κατά της διάρκεια της δίκης της, η Χερστ περιέγραψε συνθήκες τεράστιας ψυχολογικής και σωματικής κακοποίησης, επικαλούμενη, ότι βρίσκονταν υπό την επίδραση του συνδρόμου της Στοκχόλμης. Δεν κατάφερε να κερδίσει τη δίκη και εξέτισε ποινή φυλάκισης σχεδόν δύο χρόνων για ένοπλη ληστεία. Αργότερα αθωώθηκε, με προεδρική χάρη, από τις κατηγορίες εις βάρος της. Αργότερα παντρεύτηκε τον πρώην σωματοφύλακά της.


  • Διαβάστε περισσότερα από το NOESI.gr για την πολύκροτη ιστορία της απαγωγής της Patty Hearst, που αποτελεί σήμερα σχεδόν επεξήγηση του συνδρόμου της Στοκχόλμης στα λεξικά ψυχιατρικών όρων. [Διαβάστε: "Patty Hearst: Σύνδρομο της Στοκχόλμης στην Αμερική!"].

Οι ειδικοί εξηγούν, ότι το σύνδρομο της Στοκχόλμης οφείλεται στην ταύτιση των θυμάτων με τους απαγωγείς τους.

Αρχικώς, γίνονται διάφορες διεργασίες στα πλαίσια των μηχανισμών Άμυνας του Εγώ. Βάσει της ψυχαναλυτικής θεώρησης του Εγώ, το άτομο υπό συνθήκες πίεσης αναζητά τρόπους να επαναφέρει την απολεσθείσα ψυχική ηρεμία - ισορροπία του. Ένας από τους μηχανισμούς, που ενδέχεται να είναι ασυνείδητοι, είναι η ταύτιση με τον επιτιθέμενο. Προς αποφυγή του άγχους, που δημιουργεί η επίθεση, το άτομο ταυτίζεται με την πηγή της επίθεσης, ώστε να διαμορφώσει θετικά συναισθήματα για τον επιτιθέμενο. Η βασική αρχή αυτή της άμυνας στηρίζεται στο γεγονός, ότι το άτομο δεν μπορεί να είναι φιλικώς διακείμενο προς κάποιο εχθρικό πρόσωπο. Επομένως, η "ταύτιση" με τον επιτιθέμενο μετατρέπει το θύτη σε "καλό" πρόσωπο, άρα φιλικό και επομένως "ακίνδυνο".

Στα άτομα, που εμφανίζεται το σύνδρομο, παρατηρούνται συμπεριφορές, που σε άλλες συνθήκες θεωρούνται παράλογες.

Κάτω από ανείπωτη ψυχολογική πίεση και ενδεχόμενη σωματική κόπωση (αϋπνία, ασιτία, κακός βιορυθμός κ.α.):

  • πράξεις ευγένειας από τους απαγωγείς, ακόμη και πολύ μικρής σημασίας, παίρνουν σημαντικές διαστάσεις από την πλευρά του θύματος
  • οι απόπειρες τρίτων προς διάσωση λαμβάνονται ως απειλή της ισορροπίας του θύματος άρα αποδοκιμάζονται ή ακόμα χειρότερα παρεμποδίζονται
  • τα κίνητρα των δραστών παρερμηνεύονται από το θύμα και, τέλος,
  • η διάρκεια της ομηρείας φαίνεται μικρότερης διάρκειας στα θύματα από ό,τι ήταν στην πράξη.

Τέλος, τα χαρακτηριστικά του συνδρόμου της Στοκχόλμης, εμφανίζονται κοινώς σε άτομα, που υπέστησαν μία φοβερή πίεση, όπως οι κακοποιημένες γυναίκες και τα παιδιά, άνθρωποι που έζησαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, αιχμάλωτοι πολέμου, κ.α..

Τα συμπτώματα του συνδρόμου ενδέχεται να διαρκέσουν χρόνια.

Σε μερικές περιπτώσεις ακόμη και μετά από μακροχρόνια θεραπεία και ψυχολογική υποστήριξη, δεν υποχωρούν εντελώς ακόμα και σε τεράστιο βάθος χρόνου.

Διαφήμιση — Ζητήστε προσφορά

Ψηφιακό Γραφείο ® NOESI.gr | Τι είναι και πώς λειτουργεί;

Εικόνα NOESI.gr

Ψηφιακό Γραφείο ® NOESI.gr.Το Ψηφιακό Γραφείο ® NOESI.gr βασίζονται σε μία διαδικτυακή πλατφόρμα τηλεργασίας, προσαρμοσμένη στον τομέα της υγείας και της εκπαίδευσης. Η πλατφόρμα παρέχει πρόσβαση σε εργαλεία που λειτουργούν εξ αποστάσεως, μέσω internet. Το Ψηφιακό Γραφείο μπορεί να συνδέεται και να υποστηρίζεται από τη Γραμματεία του NOESI.gr, ώστε να εμπλουτίζεται διαρκώς με νέο υλικό. Παρέχεται με την τεχνική υποστήριξη της Google.

Εφαρμογές του Ψηφιακού Γραφείου από το NOESI.gr.

Εικόνα συνδέσμου προς επίσκεψη.​ Μάθετε περισσότερα.

Βρείτε ένα θέμα άμεσα!

Σχετικά με τις παραπομπές στους Οδηγούς του NOESI.gr, η χρήση είναι ελεύθερη υπό τις εξής προϋποθέσεις. Είναι σημαντικό να αναφέρετε ως πηγή των πληροφοριών τη σελίδα www.noesi.gr/book εφόσον χρησιμοποιήσετε υλικό από τους Οδηγούς του NOESI.gr με οποιοδήποτε τρόπο, προφορικά ή σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα. Σεβαστείτε το έργο της ομάδας της νόησης στο διαδίκτυο (noesi.gr) και εξασφαλίστε στον αναγνώστη τη δυνατότητα να βρίσκει έγκυρες και ενημερωμένες πληροφορίες για θέματα υγείας και πρόνοιας. Για τον σκοπό αυτό, ενημερώνουμε τις σελίδες των Οδηγών τακτικά. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε το υλικό αυτής της ιστοσελίδας ελεύθερα, εφόσον αναφέρετε την πηγή του άρθρου (λ.χ. NOESI.gr) και το όνομα του Οδηγού (λ.χ. Οδηγός διαταραχών, Οδηγός δικαιούχων, Οδηγός παρεμβάσεων, Οδηγός υπηρεσιών κ.ά.) ή το όνομα του συντάκτη και παραθέσετε ευκρινώς τη διεύθυνση της παρούσας ιστοσελίδας — χωρίς ειδική άδεια από το NOESI.gr — λαμβάνοντας υπόψη την παρακάτω άδεια χρήσης και τον Κανονισμό Λειτουργίας του www.noesi.gr.
 
cc logo  
 

Η άδεια του παρόντος άρθρου (έργου) είναι Creative Commons — Αναφορά Δημιουργού Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές (CC BY-SA 4.0). Η άδεια αυτή επιτρέπει στους άλλους να τροποποιούν το έργο αυτό και να το αναμιγνύουν με άλλα, εφόσον αποδίδουν την αναγνώριση στην πηγή (Credit) και υπαγάγουν τα νέα έργα τους στους ίδιους όρους. Όλα τα νέα έργα που βασίζονται σε αυτό το έργο θα φέρουν την ίδια άδεια, οπότε και τα οποιαδήποτε παράγωγα θα επιτρέπουν και την εμπορική χρήση.